باشگاه خبرنگاران جوان گزارش میدهد؛
با
وجود تحریمها، محققان ایرانی سعی دارند در پیشبرد علم و فناوری همچنان
پیشتاز باشند و از تاثیر محدودیتها توسعه فناوری، بویژه علم مواد و نانو،
جلوگیری کنند.
کاربردهای اصلی این دسته از سرامیکها شامل لیزر، ابزار برش، دریچههای شفاف و وسایل دید در شب میباشد.
سرامیک
علم و هنر ساخت و استفاده از محصولاتی است که ترکیب اصلی آنها مواد غیر
آلی و غیر فلزی است. توسعه سرامیکها تاثیر بسیار زیادی بر تمدن گذاشته
است.
در
قرن گذشته دانش ما نسبت به سرامیک ها به حد انفجار رسیده است. تاکنون برخی
از رفتار سرامیکها که قرنها ذهن انسان را به خود مشغول کرده بود،
شناختهایم. حال میتوانیم سرامیکها را طراحی و مهندسی کنیم و برای رفع
مشکلات، آنها را با مواد دیگر مخلوط کنیم برای تولید محصولاتی همچون تلفن
همراه، تلویزیون ماهواره، لیزر، الیاف شیشهای و غیره با کیفیت بالا
نیازمند سرامیک های نوین هستیم.
آلومینا مهمترین سرامیک اپتیکی محسوب میشود
به علت گستردگی ترکیبات سرامیکی، دسته بندی های متفاوتی برای آنها صورت گرفته است.
از نظر تاریخی میتوان سرامیکها را به دو دسته سنتی و مدرن تقسیم بندی کرد.
سرامیکهای
سنتی همان سرامیک های سیلیکاتی مانند کاشی، سفال، شیشه، و. . . هستند .
اما سرامیکهای مدرن عمدتا از مواد اولیه خالص و سنتزی ساخته میشوند که در
ارتباط با صنایع دیگر مطرح شدهاند . برخی از پر کار بردترین این
سرامیکها برلیا، تیتانیا، آلومینا، زیرکونیا و منیزیا هستند که هر کدام از
این مواد به علت برخی خواص مکانیکی، الکتریکی، حرارتی، ترمودینامیکی و
شیمیایی منحصر به فردشان مورد توجه قرار گرفتهاند. آلومینا یکی از مهمترین
مواد سرامیکی است که خالص آن به عنوان جزء سازنده در شیشه سرامیک ها
میباشد.
سختی،
استحکام و مقاوم در برابر سایش آلومینا نسبت به دیگر اکسیدها بیشتر است،
به دلیل بالا بودن مقاومت الکتریکی آلومینا که خالص آن به عنوان جزو سازنده
در عایق ها و اجزاء الکتریکی به کار میرود، شفافیت نوری عالی دارد خواص
این سرامیک سبب شده است تا در پوشش لولهها، مجراها، پمپ ها و غلافهای
هدایت کنندهی الیاف و سیمها در درجهی حرارت بالا به عنوان ابزار برش
فلزات کاربرد دارد.
بهبود
خواص سرامیکهای شفاف سرامیک های شفاف همچون آلومینا، دستهای از مواد
هستند که به علت نیاز به سطح فناوری بالا، تولید آنها در کشور همواره با
چالش رو به رو بوده است. تولید این ماده به عنوان یکی از لبههای فناوری
تولید سرامیکهای شفاف از اهمیت زیادی برخوردار است.
ساجده
داوری عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده شیمی در خصوص خواص این
مواد گفت: علاوه بر خواص اپتیکی، لازم بود برای بهبود خواص مکانیکی آن نیز
دست به کار شد. افزایش ضخامت این سرامیکها یکی از اقدامات مورد نیاز محسوب
میشد اما افزایش ضخامت سرامیکهای شفاف موجب کاهش خواص اپتیکی آن میشود.
در نتیجه تلاش بر این بوده است تا با افزودن آلاینده هایی همچون اکسیر
سریم و اکسید ایتریم، ضخامت را با حفظ شفافیت، افزایش دهیم.
وی
در ادامه افزود: در این روش ابتدا عنصر سدیم به وسیلهی یک عامل فعال
کننده سطحی بر روی ذرات نانو متری اکسید آلومینیم رسوب کرده و سپس در دمای
مناسب این عنصر در اثر پیوند با اکسیژن هوا، به صورت اکسید سدیم در خواهد
آمد. در این روش به علت بهره گیری از ذرات نانومتری میتوان خواص مربوط به
قطعهی نهایی را بهبود بخشید .
این طرح با توجه به این که به سفارش صنعت اپتیک اصفهان انجام شده،در مسیر تجاری شدن است و توسط صا ایران و ستاد نانو حمایت میشود.
ایران چهارمین صادر کنندهی سرامیک به خاورمیانه است
ایران
چهارمین صادر کننده سرامیک به تمام کشورهای آسیایی و خاورمیانه میباشد.
حدود 10 دانشگاه و 15 مرکز تحقیقاتی کشور در زمینه سرامیک صنعتی و
پیشرفته،فعالیت علمی و پژوهشی دارد.
به
علت وجود ترکیب های زیاد بین اتمهای فلزی که اجزای سرامیکی را تشکیل
میدهند،امکان تولید سرامیکهای گوناگون وجود دارد. افزون بر این برای هر
ترکیبی از اتمها، امکان ایجاد آرایشهای ساختاری متعدد وجود دارد اما در
عمل، ساخت حتی یک سرامیک ساده وقت و منابع زیادی را صرف خود میکند.
از
بین تمامی کشورهای صنعتی، ژاپن دور اندیشترین کشور بوده است اما کشور ما
با وجود تحریمهای شدید توانسته است هم قدم کشورهای پیشرفته باشد و رتبهی
قابل توجهی را به خود اختصاص دهد.
گزارش از یاسمن قاسمی